Opgevoed met een contrasterende seksualiteit

Beste lezer,

Ik was zeven jaar oud toen ik mij bewust werd van mijn ‘vrouw zijn’ en van de verschillen tussen mij en mijn broer. Mijn opvoeding was gebaseerd op de Afrikaanse cultuur. Buitenshuis werd ik geconfronteerd met een totaal andere cultuur, namelijk de Arabische cultuur. De islam als religie is de enige overeenkomst tussen de Somalische en Arabische cultuur, voor de rest zijn er veel verschillen, zelfs in het uitvoeren van de islamitische regels. Zo was het binnen de Somalische cultuur geen probleem als meisjes vanaf zes jaar tot de puberteit korte jurkjes droegen. Mijn ouders hadden ook een vrije mentaliteit: als je echt gelovig bent, zeiden ze, dan komt dat uit het hart en niet door het dragen van bepaalde kleding.

In mijn duo-culturele opvoeding werd er een accent gelegd op de term seksualiteit, ondanks dat de termen (seks en seksualiteit) nooit letterlijk gebruikt werden in het dagelijks leven. In het Somalische of Arabische woordenboek wordt er ook geen onderscheid gemaakt tussen de begrippen ‘seks’ en ‘seksualiteit’. De betekenis die aan beide begrippen wordt gekoppeld, is voortplanting.

De taak van de moeder is haar dochter te leren haar lichaam goed te verzorgen. Om een meisje voor te bereiden op de volgende fase in haar leven: die van echtgenote, iemand die zorg draagt voor de voortplanting. De moeder leert haar dochter bewust te zijn van haar eigen lichaam, de huid aan te raken en te strelen, hoe je het lichaam goed verzorgt.

Eigen zelfbeeld en lichaamstevredenheid zijn essentieel in het ervaren en genieten van seks en eigen seksualiteit.

Voor mij is dit heel belangrijk geweest: ik leerde in aanraking komen met mijn eigen lichaam en de bijhorende sensatie, waardoor ik me bewust werd hoe essentieel deze connectie is. De traditie van huidverzorging werd een soort van mindfulness waarbij ik leerde hoe ik aandacht aan mijzelf kon besteden en meer begrip kon krijgen voor mijn eigen seksuele verlangens en behoeften. Het leerde me wat voelen is. De ontdekking van mijn eigen erogene gebieden was de eerste verrassing tijdens deze ontwikkeling.

Ik ben blij dat ik al op jonge leeftijd bewust werd van de verschillen tussen meisjes en jongens binnen de culturen waarin ik opgegroeide. Ook werd ik mij al snel bewust van de verschillen tussen de twee culturen, vooral in de omgang met mannen. In de Somalische cultuur kijken vrouwen op naar de man, maar gaan tegelijkertijd hun eigen gang: vrouwen zijn behoorlijk autonoom en houden grotendeels de regie in handen. Aan de andere kant staat de Arabische cultuur waar de man als een heilige wordt gezien en wordt gevolgd door de vrouw. De vrouw heeft een meer ondergeschikte rol.

Deze subtiele verschillen hebben ertoe geleid dat ik nu als vrouw mijn eigen behoeftes en verlangens goed kan verwoorden en kan aangeven en uiten, zonder schroom. Ik leerde dat seksualiteit veranderbaar is, omdat de betekenis ingevuld wordt door cultuur.

Op jonge leeftijd luisterde ik ook vaak naar de discussies tussen Afrikaanse én Arabische vrouwen. Dat was zeer boeiend. Tijdens zulke ontmoetingen moesten de meisjes iets anders doen en mochten niet meeluisteren. Maar als klein meisje was ik altijd nieuwsgierig en op een veilig plekje luisterde ik stiekem toch mee. De Afrikaanse vrouwen praatten over hun eigen zaken, over hun werkzaamheden, hoe zij het huishouden runden, wat ze hadden meegemaakt. Maar er werd nooit gesproken over verlangens, seksuele fantasieën of over seks. In hun gesprekken stond de man niet centraal: het leek wel of dat niet belangrijk was.

Dit was anders bij de Arabische vrouwen. Als zij bij elkaar waren, werd er uitgebreid over mannen gesproken en over seks. Met jonge meisjes erbij ging het meer over ‘wat seks is’: sommigen waren zeer benieuwd naar het proces en het praten ging gepaard met veel gegil, gelach en humor. Er waren ook veel meisjes die het eng vonden om daarover te praten.

De woorden die gebruikt worden voor de vulva – amber, ward of dahab – betekenen: mooi, bloem en goud.

Het luisteren naar de verhalen vond ik zeer boeiend. Tegelijkertijd gingen er veel gedachten door mijn hoofd. Waarom is het zo belangrijk om ‘te slapen’ met een man? En is dat alleen nodig om kinderen te krijgen? Hoe komt het dat Arabische meisjes alleen maar naar het krijgen van kinderen keken als het over seks ging?

Ik dacht destijds dat mijn desinteresse veroorzaakt werd door de besnijdenis die een belangrijke rol speelde in mijn leven. Tegelijkertijd was ik er ook weer niet van overtuigd dat de besnijdenis het verschil maakte.

Tijdens het praten en het luisteren naar de verhalen over verliefdheid en nachthuwelijken (het is normaal binnen de Arabische cultuur dat een meisje dat net getrouwd is haar ervaringen deelt met haar beste vriendinnen) zag ik dat deze verhalen een stimulerend effect hadden op de anderen. Maar niet op mij. De verhalen veroorzaakten wel een lichaamsreactie, maar de gedachte om naar seks te verlangen door te wachten op de prins op het witte paard was voor mij een ‘vreemd’ iets. Ik kon mijn seksualiteit namelijk ook goed opladen met muziek en dans. Het beluisteren van Somalische of Arabische gedichten of van liedjes met bijzondere metaforiek zijn voor mij ook een trigger voor opwinding en ontspanning. Het is zelfs mijn voeding voor seksuele fantasieën geworden. Ik vergelijk seksualiteit weleens met een auto die met benzine gevuld moet worden. Ik wil me elke twee dagen opladen, tanken, met muziek of poëzie, en zo de sensatie en het verlangen naar seks opwekken.

Daarnaast maken mijn levenshouding, mijn zelfvertrouwen en mijn positieve zelfbeeld, van mijzelf en mijn lichaam, het mogelijk om mijn seksualiteit verder te ontplooien. In de Somalische cultuur is de gedachte over het geslachtsorgaan, ondanks de afschuwelijke traditie van Female Genital Mutilation, meestal positief. De woorden die gebruikt worden voor de vulva – amber, ward of dahab – betekenen: mooi, bloem en goud.

Liefs,

Amber, 43

Benieuwd naar andere persoonlijke verhalen? Onder Stories kan je de komende maanden de brieven lezen van anderen, afkomstig uit het boekje ‘Dit gaat niet over SEKS’ van Daan Borrel en Peter Leusink. Nieuwsgierig geworden naar het boekje? Kijk snel waar je het voor slechts 7 euro kan bestellen.