Op haar veertiende verliest ze haar onschuld. Presentatrice /actrice Susan Blokhuis belandt in wat ze omschrijft als ‘een seksuele gevangenis’. Haar bevrijding vergt een lange zoektocht, die uiteindelijk resulteert in de uiterst persoonlijke theatervoorstelling Open & Bloot.
Het is tijd voor wat anders. Dat realiseert tv-presentatrice Susan Blokhuis zich plotseling als ze alleen in een kleedkamer zit. Haar vriend is op een feest en terwijl hij plezier maakt, moet Susan door een vergissing in de agenda een evenement presenteren. ‘Ik vroeg me af wat ik zat te doen in die kleedkamer,’ vertelt ze. ‘Op dat moment besloot ik te stoppen met presenteren, niet alleen bij evenementen, maar ook op tv. En het gekke is dat ik vanaf dat moment ook niet meer ben gevraagd. Dat zag ik als een bevestiging van mijn besluit.’ Drie jaar later toert Susan door Nederland met Open & Bloot, een theatershow over een persoonlijke zoektocht, waarin jezelf blootgeven centraal staat.
Je bent uiterst open over jouw ervaringen en jouw beleving van seksualiteit in je voorstelling. Waarom heb je voor dit onderwerp gekozen?
‘Ik vertel in de voorstelling mijn levensverhaal en seksualiteit is daarin de rode draad. Als klein meisje zat ik bijvoorbeeld vaak aan mezelf te friemelen. Dat voelde fijn en veilig. Het was mijn kleine geheimpje, ik zorgde ervoor dat niemand het zag. Kinderen zijn vanaf hun geboorte seksuele wezens, jezelf ontdekken hoort bij het leven. Vaak wordt tegen hen gezegd dat ze niet met hun handjes ‘daar’ aan mogen zitten. Daardoor gaan ze geloven dat het onschuldig ontdekken van hun eigen lichaam verkeerd is.’
Hoe zou jij het dan willen zien?
‘Laat kinderen zien dat het ontdekken van hun lichaam fijn en mooi is. Zodat ze die nieuwe spannende gevoelens verbinden met een gevoel van vreugde en opwinding en niet met schuld en schaamte. Als het zo ging, zouden veel meer volwassenen een positieve en respectvolle kijk op seksualiteit hebben. Ik was zelf tot mijn veertiende vrij en vrolijk. Daarna veranderde mijn kijk op seksualiteit volledig.’
‘Ik wil de kracht van kwetsbaarheid tonen’
Wat gebeurde er toen?
‘Ik werd nieuwsgierig naar vrijen met een jongen, begon wat te snuffelen, maar durfde nog niets doen. Heimelijk was ik verliefd op een buurjongen, die vijf jaar ouder was en volkomen onbereikbaar. Op oudejaarsavond 1985 vroeg hij of ik bij hem thuis wat kwam drinken, samen met een vriend die ik al mijn hele leven kende. Ik kreeg grote glazen melk met Malibu. Het voelde veilig, maar ik dronk voor het eerst alcohol en was al snel aangeschoten. Omdat ik erg onder de indruk was – ik als veertienjarige met twee oudere jongens – wilde ik me niet laten kennen. Verdoofd door de alcohol werd ik naar de slaapkamer gesleept, waar ik op bed werd gegooid en werd genomen. Tegenstribbelen kon ik niet. De volgende ochtend voelde ik me smerig, gebruikt en vernederd. Maar ik voelde me ook schuldig. Ik was immers verliefd en had het misschien wel uitgelokt. Daarom durfde ik het jarenlang niemand te vertellen.’
Wat had dit voor invloed op jou?
‘Een jaar later verloor ik mijn negen jaar oudere broer Marc aan kanker. Ik was toen 15. Alsof dat nog niet verdrietig genoeg was, verongelukte mijn vader een halfjaar later. In één keer was ik de twee mannen in mijn leven kwijt. Als reactie op het verlies, ben ik aandacht gaan vragen bij andere mannen. Ik gaf mezelf in ruil voor aandacht, maar verloor mijn zelfrespect. Seks werd een middel om gezien te worden, zonder dat ik besefte wat voor effect dit had.’
‘Seks was voor mij een middel om gezien te worden’
Welk effect had het dan?
‘Mijn seksualiteit werd mijn gevangenis. Ik had seks, maar kon er niet van genieten. En als er ook maar iets van seksuele spanning op tv te zien was, haakte ik af. Ik reageerde er buiten proportioneel op: ‘Zet af, zet af!’ Hysterisch kon ik worden. Dat was vreselijk verwarrend, want ondanks mijn afkeer voelde ik diep vanbinnen mijn nieuwsgierigheid aan de tralies van mijn gevangenis rammelen. Ik keek stiekem porno en belde sekslijnen, maar tegelijkertijd schaamde ik me er ontzettend voor.’
Nu lijk je zonder enige gêne over seks te praten en vertel je erover alsof het wel iets prettigs is. Wat is er in jouw leven gebeurd dat je dit nu kunt?
‘Negen jaar geleden ontmoette ik Michel, die op seksueel gebied mijn tegenhanger was. Hij komt uit een wereld waarin op een prettige en vrije manier met seksualiteit wordt omgegaan. Kort voordat ik hem ontmoette had ik net mijn enige spannende ervaring ooit achter de rug. Met een borrel op had ik in een wc-hokje seks gehad met een vrouw. Ik vertelde hem het voorval met enorme terughoudendheid. Maar voor hem was het alleen maar leuk om te horen. Kennelijk mocht ik in deze relatie dit soort dingen wensen en vertellen.’
Vanaf toen werd het prettiger?
‘Ik besefte dat Michel de sleutel van mijn gevangenis bij zich droeg en in het slot had gestoken. Maar hij moest me helpen om weer in het ‘sociale’ seksuele leven te integreren. Dat ging met vallen en opstaan. We moesten hard werken om dichter bij elkaar te komen, want onze kijk op en beleving van seksualiteit verschilde hemelsbreed.’
Hoe zijn jullie dichter bij elkaar gekomen?
‘Hij heeft me vrijgelaten om samen met hem maar ook alleen op seksuele ontdekkingstocht te gaan. Als je je seksualiteit hebt onderdrukt, kan het goed zijn om een tijdje in volledige vrijheid jezelf te onderzoeken. Zowel de lichte als de donkere kanten te doorleven, zodat je van binnenuit kunt ontdekken wat voor jou goed is. Dankzij Michel heb ik dat mogen ontdekken.’
Wat vond je?
‘Ik was als een dartel pornovlindertje, constant hitsig, fladderend en ontdekkend. Ik kon mezelf zijn en uitkomen voor wat ik voelde, wilde en verlangde. Het was een bijzondere tijd, waarin jaloezie, frustratie, angst en verdriet langzaam verdwenen. Ik begon me vrijer te bewegen en ontdekte dat seks iets moois is. Het is de ultieme verbindende factor.’ In 2010, tijdens de Gay Pride Canal Parade, voelde ik me voor het eerst in mijn leven helemaal mezelf, vrij van gêne of vooroordelen. In de stromende regen stond ik op een tafel, doorweekt, maar intens gelukkig. Ik werd opgemerkt door mensen, was plotseling zichtbaar. Dat was een euforische ervaring, totaal anders, maar van hetzelfde niveau als de geboorte van mijn kinderen. Op die dag voelde ik me verbonden met alles en iedereen.’
Waarom koos je ervoor deze persoonlijke ervaring te verwerken in een voorstelling?
‘Ik was helemaal klaar met mijn gevangenis. Sinds Michel was mijn leven enorm veranderd; ik voelde dat ik iets moest doen met het taboe rondom seksualiteit.’
Susan Blokhuis 
Susan Blokhuis
Wat wilde je laten zien in je voorstelling?
‘Ik wilde de kracht van kwetsbaarheid tonen. Jezelf een slachtofferrol aanmeten werkt niet, dan word je nooit gelukkig. Je moet de regie over je leven in handen nemen. Vergeving was daarbij voor mij belangrijk. Door te vergeven kreeg ik controle over mijn leven en dus ook over mijn seksualiteit.’
‘Door te vergeven kreeg ik controle over mijn leven en over mijn seksualiteit’
Je hebt twee kinderen, een dochter van 7 en een zoon van 15 uit je vorige relatie. Hoe belangrijk is het voor jou dat zij een andere relatie met seks krijgen?
‘Mijn zoon had laatst twee vriendinnetjes van school op bezoek. Eerder had hij vrij onverschillig gereageerd op de voorbereidingen voor mijn show. Maar toen ik de keuken binnenkwam, toonde hij zijn vriendinnen vol trots de posters van Open & Bloot. Ik vind het belangrijk dat hij zich vrij voelt en voor zover ik het kan beoordelen is hij dat ook. Hij is heel open naar me en weet dat hij overal met me over kan praten, ook over seksualiteit. Onze dochter zingt vrolijk mee met de liedjes, die ik zelf heb geschreven voor de voorstelling, ook als ze gaan over mannen, liefde en seksualiteit. Daar ben ik wel trots op.’
Hebben zij de show ook gezien?
‘Haha nee, er is niets wat ik vertel in de show dat ze niet zouden mogen weten, maar ik blijf wel hun moeder. Misschien over een paar jaar.’
En je vriend?
‘Michel liet ik af en toe een tekst lezen, maar verder was de voorbereiding vooral mijn ding. Hij was ook niet aanwezig bij de première, daarvoor had ik alleen vrouwen uitgenodigd. Er is wel een filmpje gemaakt, en hij was verbluft toen ik hem dat heb laten zien. Hij had geen idee dat ik het zo persoonlijk zou brengen. Samen met zijn vader en een oom heeft hij daarna de tweede première bezocht, die speciaal voor mannen was gereserveerd. Ze schijnen alle drie muisstil te zijn geweest. Michel was erg onder de indruk, vertelde hij. Hij is ontzettend trots op me.’
