Dertien jaar zonder communicatie

Ze waren nu 13 jaar samen en kwamen omdat ze beter wilden leren communiceren. Nu verbaas ik me wel vaker over de mate waarin mensen samen kunnen zijn, binnen een relatie, en slecht met elkaar communiceren. Maar zoals het bij hen was, had ik wellicht nog nooit gezien. Ze wisten dat ze kwamen omdat ze beter met elkaar wilden communiceren, maar toen hij was voorzichtig benoemde dat hij ook wel aandacht wilde hebben voor de seksuele relatie, giechelde zij ‘dat wil ik ook’. En toen volgde er een stilte. Het had ze zoveel gekost om dat zo uit te spreken, dat ze er stil van waren. Maar toen ik hen vervolgens vroeg wat ze wel met elkaar deelden, als ze dit nog nooit tegen elkaar gezegd hadden, zeiden ze beiden ‘niets’. Hij had altijd geleerd om zijn onzekerheden te verzwijgen, zodat ze er ook niet zouden zijn. Zij had geleerd dat hij er toch geen interesse in had als zij iets wilde delen. En zo zaten ze hier, met werkelijk géén communicatie tussen hen. Over niets: niet over hun angsten, de dingen waar ze zich schuldig over voelden of de momenten waarin ze zo onzeker waren dat ze niet wisten of de ander nog wel van hen hield.

Maar ook niet over de dingen die hen blij maakte, waar ze trots op waren en wat hun dromen waren. En dat allemaal uit angst voor een afwijzende reactie van de ander. Dus onder het mom van ‘als we niets zeggen, dan kan het ook niet tegenvallen’ zwegen ze maar. 13 hele lange jaren lang. Over de meest essentiële dingen. Maar aangezien ze in therapie kwamen om beter met elkaar te leren communiceren, was dit was ze zouden doen. Te beginnen met het delen van momenten in hun leven, waarbij ze iets voelde, dachten, of ervaarden, wat ze eigenlijk met hun partner hadden willen delen, maar ze nooit hadden gedaan. En daar gingen ze, alsof mijn aanwezigheid en mijn ‘opdracht’ hen toestemming gaf om eindelijk met elkaar te communiceren, om eindelijk hun kwetsbaarheden aan elkaar te tonen.

Een uur lang kwamen er tal van situaties en momenten naar voren, soms wel van 10 jaar geleden. En het feit dat ze zo goed waren in zwijgen, werkte volledig in hun voordeel: ze lieten de ander uitpraten, omdat ze toch niet wisten wat ze moesten reageren. Bijzonder genoeg maakte juist het zwijgen het veilig voor hen om hun emoties te delen, er kwam namelijk geen afwijzende reactie. Het feit dat er helemaal geen reactie kwam, daar zouden we een volgende keer wel weer aandacht voor hebben. Voor nu hadden ze met elkaar gecommuniceerd. Een uur lang, iets dat ze nog nooit binnen hun relatie hadden gedaan. Ze voelde zich opgelucht en uitgeput. De weg naar huis zouden ze ongetwijfeld weer zwijgend doorbrengen, en wellicht zelfs wel tot aan de volgende afspraak, maar voor nu hadden ze elkaar een beetje beter leren kennen.