HPV, een atypische SOA?

Humaan Papillomavirus, HPV

Sinds 2009 krijgen alle meisjes vanaf hun 12e/13e een vaccin tegen HPV, Humaan Papillomavirus, maar vrouwen die toen al ouder waren, worden vanaf hun 30ste  eens in de 5 jaar opgeroepen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar HPV ter preventie van baarmoederhals kanker. 80-90% van de mensen, zowel vrouwen als mannen, raakt ermee besmet en toch weten heel veel mensen niet wat het virus is. Men raakt in paniek als ze horen dat ze een SOA hebben, schamen zich of beschuldigen in gedachten hun partner van vreemdgaan. Ze linken HPV aan kanker en vrezen voor hun gezondheid. Goede kennis is essentieel om iets dat iedereen aangaat te laten begrijpen. 

Seksueel Overdraagbare Aandoening, SOA

Officieel is HPV een Seksueel Overdraagbare Aandoening, maar het lijkt een wat atypische SOA te zijn. Om te beginnen krijgt zo’n 80-90% van de mensen ooit te maken met een HPV besmetting, hoe veilig je ook vrijt. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen. Het kan jaren duren voordat er klachten ontstaan na de besmetting, als deze er al ontstaan. Als je eenmaal klachten krijgt, of de besmetting wordt geconstateerd tijdens het bevolkingsonderzoek, kan het dus jaren na de besmetting zijn. Het is dan ook lang niet altijd goed na te gaan door wie jij besmet bent. Het is goed je te realiseren dat HPV een virus is dat letterlijk iedereen kan overkomen en dat de meeste mensen ook daadwerkelijk zal overkomen. Het maakt je niet vies of onverstandig. Het is dan wel een SOA, maar het is zoals eerder al gezegd een atypische soa omdat het niets zegt over de mate van veilig of onveilig vrijen. 

HPV

HPV staat voor Humaan Papillomavirus. Er zijn zo’n 200 verschillende types van HPV. Zo’n 40 types hebben een invloed op het genitale gebied, wat betekent dat ze zich daar vestigen. Een paar types kunnen voor klachten zorgen. Zo’n 13 types vormen de zogenaamde hoge risico groep welke baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken en andere vormen van kanker. 

Bij de meeste mensen wordt het virus binnen twee jaar door het lichaam zelf opgeruimd. Bij andere mensen gebeurt dit niet, waardoor het virus zich na 10 tot 15 jaar kan omzetten in (baarmoederhals)kanker. Daarom is het ook zo belangrijk dat vrouwen rond hun 30ste onderzocht worden, zodat een eventueel voorstadium van baarmoederhalskanker vroeg ontdekt kan worden en er goed naar gehandeld kan worden. Mannen kunnen ook kanker krijgen als gevolg van HPV, maar die kans is wel kleiner. 

Hoe krijg je HPV?

Hpv is heel erg besmettelijk en kan door verschillende vormen van seksueel contact worden overgedragen door het slijmvlies aan de binnenkant van de mond, anus, of vagina, maar ook door eenvoudig huid contact van de vagina, penis of een bil zonder dat dit per se seks gerelateerd is. Daarnaast kunnen zowel masturbatie, als orale handelingen en penetratie kunnen tot besmetting leiden. 

Dit betekent dat zowel mannen als vrouwen besmet kunnen raken, en het voor zowel heteroseksuele als homoseksuele en biseksuele mensen geldt. 

Klachten?

De meeste mensen zullen niets merken als ze besmet zijn met HPV. Ook als er bij een uitstrijkje afwijkende cellen worden gevonden die wijzen op HPV, hoeven er geen klachten te zijn. Eventueel kunnen er bloedingen zijn tijdens een seksueel contact of erop volgend. Ook kunnen pijn of een branderig gevoel in de vagina klachten zijn. 

De laag risico typen van HPV kunnen tot genitale wratjes leiden. Soms is het maar 1 wratje, maar soms kunnen het er ook meer zijn. Het uiterlijk varieert enorm van echte wratjes tot aan stipjes. Er bestaan wel behandelingen voor het weghalen van de wratjes, maar de kans is groot dat ze weer terugkomen als het virus nog in je lichaam zit. Het vervelende is dat de wratjes wel zichtbaar kunnen zijn, waardoor er vaak een gevoel van schaamte is, terwijl je er dus niets aan hebt kunnen doen om te voorkomen dat je het virus kreeg.

De hoog risico typen kunnen kanker veroorzaken. Hiervan is de meest voorkomende baarmoederhalskanker, vandaar dat vrouwen hierop worden onderzocht rond hun 30ste. Bijna alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door HPV. Andere vormen van kanker die kunnen worden veroorzaakt, maar welke minder vaak voorkomen,  zijn kanker in vagina, schaamlippen, anus, aan de penis, in de mondholte, in een gedeelte van de keel en in de slokdarm.

De tijd tussen het besmet raken met HPV en het ontstaan van de kanker zit een geruime tijd, tot meer dan 15 jaar.

Behandeling?

Er bestaat geen behandeling voor HPV. In de meeste gevallen ruimt je lichaam het zelf op. Mocht je genitale wratten hebben als gevolg van HPV dan kan je bij de huisarts een crème krijgen hiervoor, er bestaat een behandeling met stikstof en door middel van lazerbehandeling. Als je de wratten eenmaal hebt gehad is de kans groot dat je ze later nog eens zal krijgen, zeker wanneer het virus in je lichaam zit.

Inenting?

Het HPV kent verschillende vormen. Het vaccin beschermt tegen een aantal van de vormen die baarmoederhalskanker veroorzaken, maar niet tegen allen. Hierdoor is er geen garantie, maar het is wel relatief betrouwbaar. 

Het vaccin ter bescherming van HPV heeft vooral zin als je nog geen seksueel contact hebt gehad, maar ook daarna kan je het vaccin halen, want er is een grote kans dat je niet al beide soorten HPV in je lichaam hebt die tot kanker zouden kunnen leiden. 

Het vaccin heeft geen invloed op je vruchtbaarheid of je algehele gezondheid, anders dan dat het bescherming biedt tegen HPV

Veilig vrijen?

Het condoom beschermt voor een deel tegen besmetting, maar omdat het virus zo ontzettend besmettelijk is, heb je ook met condoom gebruik geen garanties. 

Als je eenmaal ingeënt bent is het als nog belangrijk om veilig te vrijen, want het vaccin beschermt immer niet tegen andere soa’s of een zwangerschap. 

Toekomst?

Momenteel is het debat gaande over het geven van de vaccins aan jongens in dezelfde leeftijdcategorie als dat meiden het krijgen. Ze hebben immers een even groot risico om besmet te raken. Het zal bij jongens geen baarmoederhalskanker veroorzaken, maar mogelijk wel andere vormen van kanker. Daarnaast kan een jongen drager zijn van het virus en vervolgens een meisje of jonge vrouw besmetten. Het is dus belangrijk om niet alleen meiden in te enten, maar ook jongens. 

Binnenkort zullen we een aanvulling op dit artikel plaatsen met specifieke vragen over seksuele handelingen wanneer je eenmaal HPV hebt.Â