‘We leven als broer en zus’. Het is een zeer bekende uitspraak, die vaak binnen de context van een relatie wordt uitgesproken waar seksualiteit zelden nog een rol speelt. Soms zijn de woorden bedoeld om te kwetsen, soms om te shockeren, soms om gewoon het eigen gevoel uit te spreken, maar soms ook om juist een hele warme band te duiden.
In de afgelopen jaren heb ik me meerdere malen afgevraagd wat die woorden dan betekenden. ‘Als broer en zus’. En ik probeerde te begrijpen wat mijn cliënten voelde aan verdriet of aan kwetsing als ze dit voor het eerst hoorden. Tegelijkertijd waren het voor velen van hen juist deze woorden die hun ogen opende en zorgde dat er beweging kwam in de relatie en hun problemen. Zij wilden namelijk niet als broer en zus leven, maar als geliefden die seks hadden.
En hoezeer ik ook mijn best deed hen gevoel te begrijpen en hoezeer ik ook kon meeleven met mijn cliënten, ergens bleef er altijd iets achter waarin ik mij afvroeg ‘is het dan zo erg om als broer en zus te leven?’. Een enkele keer kon ik dit ook uitspreken en de woorden vanuit een ander perspectief bespreken.
Vorige week was er weer een situatie waarin de man tegen zijn vrouw uitsprak dat ze als broer en zus leefde. Hij wilde hiermee duidelijk maken dat hij behoefte had aan het seksuele contact binnen hun relatie en dat hij dit nodig had als bevestiging voor hun samen zijn. Zijn vrouw werd ontzettend geraakt door deze woorden en kon haar tranen niet bedwingen. Tot mijn bijzondere verbazing waren het echter geen tranen omdat zij zich gekwetst voelde, maar juist omdat zij voelde wat ik ook al zo vaak voelde: ‘Hield je maar zo veel en onvoorwaardelijk van mij als van je zus. Was onze band maar zo hecht en veilig als de relatie tussen jou en je zus. Dat zou mij zo ontzettend gelukkig maken.’ De manier waarop zij haar gevoel verwoorde kwam volledig overeen met mijn gevoel. Want hoe mooi kan het ook zijn als je partner het gevoel heeft dat je als een bloedverwant voor hem of haar bent?
We zijn de uitspraak ‘als broer en zus’ als iets heel negatiefs gaan zien, terwijl er juist in zo’n relatie vaak iets onvoorwaardelijks schuilt. Laten we nog eens goed nadenken voordat we deze woorden weer in een negatieve en/of kwetsende context gebruiken en laten we kijken of we het onvoorwaardelijke van zo’n ‘als broer en zus’ relatie kunnen inzetten om de rest van de relatie te herstellen en de seks weer een plekje te geven. Zoals Esther Perel zo mooi zei: ‘ you don’t have sex with your family’. Maar, je kan deze relatie wel inzetten om de afstand te creëren die er nodig is om fijn met je partner te kunnen blijven vrijen.
