Help me, maar verander me niet

Begin dit jaar meldde zich een man aan met ernstige stressklachten doordat zijn familie zijn partnerkeus niet respecteerde, aldus meneer zelf. Meneer was zeer hoogopgeleid en als er iets was dat hij goed kon, was dingen analyseren. En nu kwam hij binnen met de analyse dat de stress die hij ervoer nu ook zijn seksueel functioneren beïnvloedde: hij had in zijn geheel geen interesse meer in seksualiteit en dat kwam door zijn familie. Naar zijn vrouw toe vond hij dat hij nu dat hij de verantwoordelijkheid moest nemen voor zijn seksuele problemen en aldus kwam hij in therapie.

Na dat eerste gesprek, waarbij het slechts een paar minuten over seksualiteit ging, spraken we over zijn afkomst, zijn gezin van herkomst en de onderlinge relaties met zijn vrouw. Er veranderde veel in het contact met zijn familie, waarbij de relaties op een prettigere manier werden vormgeven. Wat dat betreft leek hij daarin zijn verantwoordelijkheid wel te nemen. Maar, over seks werd niet gesproken. Als ik ernaar vroeg, gaf hij aan dat het nog hetzelfde was, maar dat het vast snel beter zou gaan. De stress in de familie was nu immers al minder en dus zou de seks ook vast spoedig weer terugkeren. Elke keer dat we elkaar zagen vroeg ik of zijn vrouw misschien wilde meekomen, maar hij bleef aangeven dat het zijn seksuele probleem was, dat ze drukke banen hadden, en COVID-19 kwam hem op den duur ook goed uit als excuus om niet onnodig met zijn twee te komen.

Na elf maanden leek hij er niet meer onderuit te komen: zijn vrouw kwam mee. Een ontzettend lieve vrouw, die reeds elf maanden lang had gevraagd of ze ook eens mee mocht komen. Elf maanden lang was het woord seks, dan wel seksualiteit, niet benoemd tussen hen. Ze merkte wel dat de familie relaties milder waren geworden, liefdevoller, maar ze verlangde na elf maanden therapie naar een knuffel van haar man.

En met de komst van zijn vrouw werd alles ineens inzichtelijker: de man had gedaan wat hij zou doen, namelijk verantwoordelijkheid nemen voor ‘zijn’ seksuele problemen door hulp te zoeken, bijna uit schuldgevoel. Maar vervolgens was dat ook letterlijk het enige wat hij deed: hij kwam naar de praktijk, ‘zocht hulp’, en ging weer naar huis. In de hoop dat het probleem op den duur zou verdwijnen. ‘Help me, maar verander me niet’. ‘Ik wil dat mijn klachten milder worden, maar ik wil er niet echt voor in beweging komen.’ Een situatie die maar al te vaak voorkomt en op den duur voor flinke frustratie kan zorgen bij zowel de cliënt als de behandelaar. Want om je te kunnen helpen, zal je toch echt iets moeten veranderen. Wat dan ook. Iets.

En nu na elf maanden leek het alsof we eindelijk eens met de seksuele relatie aan de slag te kunnen, simpelweg door het woord seks überhaupt eens een keer te benoemen tussen hen beiden.